hier doen we het voor!
De Randen van het Wad komen steeds meer onder druk te staan door klimaatverandering. De kustveiligheid in combinatie met bodemdaling en toenemende verzilting vraagt nadrukkelijk aandacht. Hoe geven we onder de veranderende omstandigheden invulling aan veiligheid, biodiversiteit en de economie in het kustgebied? Vanuit Randen van het Wad zoeken we naar integrale oplossingen waarbij de harde scheidslijn tussen land en zee verzacht wordt. PRW heeft hierbij de rol om zaken te agenderen, innovaties te stimuleren en nieuwe projecten aan te jagen. Hierbij gaan de functies natuur, waterveiligheid, landbouw en beleving vaak hand-in-hand.
Om dit doel te bereiken hebben we in 2019 gewerkt aan de volgende projecten:
Pilots integrale gebiedsopgaven overgangszones
PROJECT IN HET KORT
Centraal staat het handelingsperspectief in relatie tot de verwachte effecten van de klimaatverandering op leven, wonen en werken in het Waddenkustgebied. Onze focus richt zich met name op waterveiligheid, economie en biodiversiteit. De meerwaarde van PRW zit met name in het bieden van overzicht en in onze integrale blik. We sluiten aan bij initiatieven en ontwikkelingen die bottom-up ontwikkeld zijn, integraal en schaalbaar zijn en daar waar veranderenergie aanwezig is.
DIT HEBBEN WE GEDAAN
PRW begeleidt het proces van de verkenning van ecologische kansen in relatie tot (zee)dijkversterking Koehoal – Lauwersmeer. Ook werken we mee aan de Verbinding kustzone – achterland. Een groen-blauwe verbinding tussen Reitdiep en Beneden Hunze. Dit krijgt invulling via het project Landschapsinclusieve Landbouw in De Marne van het College van Rijksadviseurs, in samenwerking met regiodeal Natuurinclusieve landbouw. En we werkten samen met de Waddenvereniging en ondernemers uit het gebied aan het Manifest Lauwerskust. Een visie op de toekomst van het gebied die de identiteit en de kwaliteit van het kustgebied versterkt. Met inzet op innovatie in de landbouw, klimaatadaptatie, duurzame energie, ecologie en een bottom-up aanpak. Dit brengt nieuwe energie in het gebied en de Stuurgroep Lauwersmeer heeft aangegeven het Manifest te willen vertalen in hun uitvoeringsprogramma.
DIT HEBBEN WE IN 2019 BEREIKT
De stuurgroep Lauwersmeer heeft het Manifest Lauwerskust positief ontvangen. Gezamenlijk wordt gewerkt aan concrete vertaling naar een 4-jarig uitvoeringsprogramma. PRW is gevraagd hierbij te ondersteunen. Bij de kustverdedigingsprojecten Brede Groene Dijk, het dijkvak Koehoal – Lauwersmeer en de Dubbele Dijk) kijken we met een brede blik hoe veiligheid, ecologie en maatschappelijke vraagstukken in samenhang kunnen worden opgepakt. Bij de verkenning Landschapsinclusieve landbouw in De Marne vragen we specifiek aandacht voor een klimaatrobuuste waterhuishouding en ecologische verbindingen tussen kust en achterland.
Visie en pilots zilte economie Waddenzeekust
PROJECT IN HET KORT
Samen met Zoet Zout Knooppunt heeft PRW met stakeholders verkend hoe invulling te geven aan het verziltingsvraagstuk. Dit in opdracht van de provincies Noord-Holland, Fryslân en Groningen en de inliggende waterschappen. De verkenning is vertaald in het rapport “aanpak regie verziltingsvraagstuk Noord-Nederland”. Dit rapport is integraal opgenomen in het bestuursakkoord van de provincie Fryslân. In de aanpak staan 3 zaken centraal: a) vergroten inzicht en uitwisseling van kennis, b) mitigatie en c) adaptatie met betrekking tot de toenemende verzilting.
DIT HEBBEN WE GEDAAN
Voortbouwend op de verkenning richten we ons met name op adaptatie. Adaptatie is minder vanzelfsprekend dan mitigatie. Het gaat met vallen en opstaan, je moet pionieren. PRW heeft opdracht gegeven om in kaart te brengen welke initiatieven momenteel spelen en wat kansrijke initiatieven op de korte termijn zijn. Er is een koppeling gelegd met de opdracht/studie van de Hanzehogeschool naar de exploitatiemogelijkheden van de Dubbele Dijk. Op basis van deze inventarisatie krijgen we inzicht tegen welke problemen de kansrijke pilots aanlopen. Dit kunnen zowel inhoudelijke, praktische als financiële hobbels zijn. We verkennen of en zo ja, hoe financiële partijen bereid zijn om te investeren in kansrijke pilots. Op basis van bovenstaande willen we komend voorjaar (2020) concrete pilots selecteren die we vervolgens faciliteren in het op- of doorstarten.
DIT HEBBEN WE IN 2019 BEREIKT
Het rapport Aanpak regie verziltingsvraagstuk Noord-Nederland is besproken met bestuurders van de Waddenprovincies en de waterschappen Hunze en Aa’s, Noorderzijlvest, Wetterskip Fryslân en Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier. Deze aanpak is de basis voor de verdere inspanningen rond het verziltingsvraagstuk. Samen met diverse landbouwpartijen en overheden ontwikkelden we het Programma Zoet op Zout. De ambitie is dat Stichting Proefboerderijen Noordelijke Akkerbouw (SPNA) het kenniscentrum wordt voor Klimaatbestendige Landbouw in de noordelijke kleischil. Er wordt nu gewerkt aan financiering van de 4-jarige innovatieve pilot. De Pilot Lauwerskust Vismigratie & economie in brak watergebied is gestart. Het is een uitwerking van een van de vijf thema’s van het Manifest Lauwerskust. We verkennen de mogelijkheden voor vismigratie (24/7), kleinschalige visserij, klimaatadaptatie, brakwaternatuur en natuurbeleving.
